پروتز دندان چیست؟ پروتز دندان و تاثیر آن بر زیبایی
پروتز دندان یا همان دندان‌های مصنوعی بوده که جایگزین دندان‌های از دست رفته بیمار می‌شود که از روکش جزئی دندان و ترمیم جزئی و یا دست کامل دندان مصنوعی را پروتز گویند که بسیاری از دندانپزشکان به بیماران خود برای بهبود در جویدن و زیبایی صورت و فک پروتز متحرک و یا ثابت را پیشنهاد می‌کنند.
پروتز به چند مدل تقسیم‌بندی می‌شوند؟
دندان‌های مصنوعی انواع مختلفی دارد که به طور کلی عبارتند از: پروتز دندان متحرک و ثابت، ایمپلنت در این ادامه به تشریح پروتز ثابت متحرک می‌پردازیم.
پروتز ثابت
به دندان‌های مصنوعی ثابت روکش دندان نیز می‌گویند و این نیز دو نوع می‌باشد:
روکش تک واحدی دندان
وقتی یکی دندان‌ها به دلیل ترمیم دیواره‌های دندان ضعیف شده باشد برای تقویت و استحکام دندان و به دلیل اینکه ترمیم‌های دندان از بین نرود از روکش استفاده می‌شود و اغلب بعد از عصب‌کشی دندان باید همان دندان را روکش کنید زیرا ترمیم دندان به مشکل نخورد. در بعضی از موارد روکش تک واحدی را برای بهبود جویدن غذا دندانپزشکان پیشنهاد می‌کنند.
بریج دندان یا پل دندان
بریج دندان نوع دیگر پروتزهای ثابت بوده که برای بیماران استفاده می‌شود هنگامی که بیمار تعداد زیادی از دندان‌های خود را از دست داده باشد و فقط یک دندان از جلو و یک دندان از عقب باشد و برای پر کردن فضای خالی بین دو دندان فاصله بین این دو دندان را از بریج یا پل استفاده می‌شود که با این روش طرح لبخند بیمار بهبود می‌یابد و همچنین با استفاده از پل فرد راحت‌تر می‌تواند غذا را بجود.
دندان مصنوعی متحرک
در مواقعی که لثه مشکل داشته باشد و یا دلایل دیگری که نتوان از پروتز ثابت استفاده شود تجویز دندانپزشکان استفاده از پروتز متحرک بوده که راه راحتی قبل گذاشتن و برداشتن در دهان می‌باشد. پروتز متحرکت سه نوع بوده که عبارتند از:
دندان مصنوعی پارسیل:
این نوع پروتز به عنوان دندان تکه‌ای رایج بوده و روشی برای درمان پروتز متحرک می‌باشد.
دندان‌های مصنوعی پارسیل فلیپر:
این نوع پروتز متحرک در اغلب موارد یک درمان موقتی می‌باشد.
دندان‌های مصنوعی کرم کبالت:
این نوع درمان قطعی بوده و کسانی که نمی‌خواهند و یا نمی‌توانند از دندان ثابت استفاده نکنند از این نوع پروتز متحرک استفاده می‌کنند.
دندان‌های مصنوعی کامل دندان‌ها یا دست دندان
کسانی که همه دندان‌ها یا بیشتر دندان‌هایشان را از دست داده‌اند اغلب از پروتز متحرک استفاده می‌کنند ولی با پیدایش روش درمانی ایمپلنت در عصر جدید اقبال عمومی برای درمان ایمپلنت بیشتر شده است ولی باز هم به خاطر قیمت مناسب دندان‌های مصنوعی یا پروتز متحرک نسبت به ایمپلنت اغلب از پروتز متحرک را استفاده می‌کنند. پروتز متحرک کامل نیز دارای دو مدل هست یکی معمولی و دیگری لثه نرم می‌باشد. خود دندان‌های پروتز کامل دو بخش بوده که یک بخش دندان‌ها بوده و بخش بعدی قسمت صورتی و ژله مانند یا همان پروتزهاست که این قسمت چون بین لثه و دندان‌های مصنوعی بوده باید طوری باشد که به لثه استفاده کننده دندان آسیب نرساند.
کاربرد پروتز با لثه نرم
برای اینکه لثه بیمار بتواند با لثه دندان مصنوعی ارتباط خوبی بگیرید و بدون اذیت چفت و قابل استفاده شود در چند وقت اول استفاده از دندان مصنوعی از لثه نرم به ضخامت حدودا 2 میلی‌متری در زیر لثه سخت استفاده می‌شود تا اینکه کم کم دهان و لثه بیمار برای پروتز با لثه سخت آمادگی پیدا کند. پروتز با لثه نرم عملکرد کمی داشته و موجب شده تمیز کردن زیر آن با دهان سخت باشد و این امر باعث از بین رفتن لثه بیمار می‌شود به همین علت مدت کمی از لثه نرم استفاده می‌شود زیرا تمیز نگه داشتن پروتزها با لثه نرم بسیار سخت می‌باشد.
دندان مصنوعی متحرک اوردنچر
اوردنچر روشی است که نسبت به پروتز کامل یا دست کامل دندان مصنوعی راحت‌تر بوده ولی راحتی آن از پروتز ثابت کمتر می‌باشد. دندان مصنوعی اوردنچر دست کامل دندان روی دو پایه دندانی یا چند تا پایه ایمپلنت سوار می‌شود.
طول عمر پروتزها
استفاده دندان مصنوعی اوایل سخت بوده و شاید التهاب‌های بافتی را نیز به ارمغان بیاورد ولی اگر در جای خود درست نصب شود و در صورت بد نصب شدن به دندان‌پزشک خود مراجعه نمایید تا با مشکلات ابتدایی پروتز روبه‌رو نشوید. اگر بهداشت دهان و دندان و همچنین پروتز را رعایت کنید سالیان سال عمر می‌کند ولی اگر بهداشت خوبی نداشته باشید بعد از چند سال دچار خرابی و معیوب شدن دندان‌های مصنوعی می‌شود.
چطور از پروتزهای دندان متحرک مراقبت کنیم؟
- مسواک زدن منظم پروتزها در طول روز
- در اوایل استفاده از پروتز هنگام خواب دندان‌های مصنوعی را از دهان خارج کنید.
- تمیز کردن سطح خارجی دندان‌های مصنوعی با استفاده از مسواک مخصوص دندان مصنوعی و سطح خارجی آن
- تمیز کردن دهان و لثه با مسواک مناسب
- دندان مصنوعی و یا پروتز را هر 10 روز یک بار داخل محلول ضدعفونی کنید و به مدت حدودا 7 ساعت
- در هنگام حمام رفتن پروتزها را از دهان خارج کرده و در داخل ظرف آب نمک قرار دهید
- تمیز کردن دندان‌های مصنوعی بعد از خوردن غذاهای رنگی
- اگر پروتزها تغییر رنگ داد از داروخانه محلول سفید کننده برای پروتز تهیه کنید و به مدت حدودا 7 ساعت پروتز را در ظرف حاوی محلول قرار دهید.
- زمانی که پروتزها را داخل محلولی یا ضدعفونی‌کننده‌ای می‌کنید حتما قبل از استفاده از پروتز آن را به طور کامل شستشو دهید.
مشکلات و عوارض بعد از انجام گذاشتن دندان مصنوعی؟
حدودا هر 300 نفر یک نفر که پروتز انجام داده‌اند به مواد تشکیل دهنده پروتز حساسیت دارد و دهانشان واکنش می‌دهد و اغلب بعد از گذشت زمان این واکنش کاهش می‌یابد. مواد و آلیاژهای تشکیل دهنده پروتزها عبارتند از: رزین‌های اکرلیک، آلیاژهای پایه جیوه و پایه طلا و مواد پلی اتر پا اپیمن می‌باشند.
